زندگی نامه قیصر امین پور
قیصر امین پور
قیصر امین پور متولد دوم اردیبهشت 1338 دزفول است. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در گتوند و دزفول به پایان برد سپس به تهران آمد و دکترای خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران در سال 1376 اخذ کرد. وی فعالیت هنری خود را از حوزه اندیشه و هنر اسلامی در سال 1358 آغاز کرد.
در سال 1367 سردبیر مجله سروش نوجوان شدو از همین سال تاکنون در دانشگاه الزهرا و دانشگاه تهران به تدریس اشتغال دارد. در سال 1382 نیز به عنوان عضو فرهنگستان ادب و زبان فارسی انتخاب شد.
اولین مجموعه شعرش را با عنوان “تنفس صبح” که بخش عمده آن غزل بود و حدود بیست قطعه شعر آزاد؛در سال 63 منتشر کرد و در همین سال دومین مجموعه شعرش “در کوچه آفتاب” را در قطع پالتویى به بازار فرستاد.
در سال 1365 “منظومه ظهر روز دهم” به بازار می آید که شاعر در این منظومه 28 صفحهاى ظهر عاشورا، غوغاى کربلا و تنهایى عشق را به عنوان جوهره سروده بلندش در نظر می گیرد. سال 69 برگزیده دو دفتر تنفس صبح و در کوچه آفتاب با عنوان »گزیده دو دفتر شعر « از از وى منتشر می شود.
“آینه هاى ناگهان” تحول کیفى و کمى امین پور را بازتاب می دهد؛ در این مرحله امین پور به درک روشنترى از شعر و ادبیات می رسد. اشعار این دفتر نشان از تفکر و اندیشهاى می دهد که در ساختارى نو عرضه می شود. آینه هاى ناگهان، امین پور را به عنوان شاعرى تأثیرگذار در طیف هنرمندان پیشرو انقلاب تثبیت می کند و از آن سو نیز موجودیت شاعرى از نسل جدید به رسمیت شناخته می شود.
در اواسط دهه هفتاد دومین دفتر از اشعار امین پور با عنوان “آینه هاى ناگهان 2″منتشر می شود که حاوى اشعارى است که بعدها در کتابهاى درسى به عنوان نمونه هایى از شعرهاى موفق نسل انقلاب می آید.
در همین دوران است که برخى از اشعار وى همراه با موسیقى تبدیل به ترانه هایى می شود که زمزمه لب هاى پیر و جوان می گردد. پس از تثبیت و اشتهار، ناشران معتبر بخش خصوصى علاقه خود را به چاپ اشعار امین پور نشان می دهند و در اولین گام، گزینه اشعار او را در کنار گزینه اشعار شاملو، فروغ، نیما و… به دست چاپ می سپارد که در سال 78 به بازار می آید. “گلها همه آفتابگردانند” جدیدترین کتاب امین پور نیز در سال 81 منتشر شد که به چاپ هاى متعدد رسید و با استقبال خوبى روبه رو شد.
دکتر قیصر امین پور در سال 1382 علی رغم تمایلش از سردبیری سروش نوجوان استعفا داد. وی در سال ۱۳۸۶ بر اثر بیماری کلیه و قلب در بیمارستان دی تهران دار فانی را وداع گفت.
همسرِ امین پور، زیبا اشراقی، در سال ۱۳۹۶ با انتشار کتاب این ترانه بوی نان نمی دهد؛ سبک شناسی ترانههای قیصر امین پور به قلمِ دکتر مهدی فیروزیان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به جمع ناشران کشور پیوست.
بیوگرافی قیصر امین پور
ویژگی سخن
قیصر امین پور پیش از آنکه به عنوان شاعر کودک و نوجوان به شمار آید در جامعه ادبی امروز به خاطر ویژگی های شعری اش شناخته شده است و شعرهای عمومی اش بیشتر از شعرهای کودکانه و نوجوانانه اش بر سر زبان هاست. از نیمه ی دوم دهه شصت بود که قیصر امین پور به ثبات زبان و اندیشه در شعرش دست یافت. هر چند جامعه ادبی او را به عنوان یک ادیب آکادمیک و استاد دانشگاه می شناسد ولی حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان هنوز قیصر را از آن خود می داند. دو دفتر “به قول پرستو” و “مثل چشمه- مثل رود” آوازه خوبی دارند.
در طلیعه دفتر “به قول پرستو” شاعر با طرح چند پرسش ارتباط خود را با مخاطب آغاز می کند:
چرا مردم قفس را آفریدند؟ —– چرا پروانه را از شاخه چیدند؟
چرا پروازها را پر شکستند؟—– چرا آوازها را سر بریدند؟
ویژگی های شعری
الف: مضمون بکر
هوشیاری و دقت نظر امین پور از او شاعری مضمون یاب و نکته پرداز ساخته است. مضمون یابی و نکته پردازی او از نوعی نیست که وی را از واقعیت ها دور ساخته و نازک اندیشی های معما گونه را به ذهن و زبانش راه دهد. (مثل شاعران سبک هندی) . ویژگی زبان او در عین سادگی و روانی، از زیبایی چشمگیری برخوردار است.
ب: اندیشه های نو
یک تفکر سنتی در این مورد بر این باور است که هر چه بوده، گذشتگان و دیگران سروده و نوشته اند. پس آنچه سروده و نوشته می شود، تازگی و طراوت ندارد و دست کم تفسیری از آثار آنان است. اما پاسخی دیگر هست که می گوید: همه چیز را همگان دانند و همگان هنوز و به خلق و کشف مدام هنری باور دارند. قیصر یکی از شاعرانی است که در این زمینه تلاش خوبی را سرگرفت.
ج: زبان امروزی
امین پور در شعرهایش می کوشد از زبان امروزی در نهایت سلاست و روانی استفاده کند و رعایت کامل قوانین بکار گرفتن فرهنگ کنایات و اصلاحات به جمعیت زبان او کمک می کند. او در شعر “بال های کودکی” بیش از هر شعری فرهنگ زبانی توده مردم را وارد کرده است.
د: گوناگونی موضوعات
موضوعات برگزیده او، عام و متعلق به نوجوانان و مردم است و تازگی و طراوت خوبی دارند و این فعالیت و حجم ذهنیت او را نشان می دهد.
هـ: وزن
یکی از راههای ارتباط با کودکان و نوجوانان در شعر استفاده از وزن ریتمیک و واژه های موزون و خوش آهنگ است و امین پور از این اوزان و نیز دیگر اوزان برای عام در شعرهایش به تنوع استفاده کرده است.
هوشیاری و دقت نظر امین پور از او شاعری مضمون یاب و نکته پرداز ساخته است
امین پور از شاعران مطرح عصر انقلاب اسلامی است که در قالب های مختلف شعر، آثار باارزش و قابل توجهی پدید آورده است. وی در انواع قالب های شعری بخصوص غزل و رباعی و شعر نو نیمائی سروده های فراوان دارد. او در قالب غزل، غزلهای زیبائی را با ترکیبات کم سابقه یا بی سابقه پدید آورده که با تصاویر بدیع همراه است
امین پور در غزل به اوزان کلاسیک و جا افتاده گرایش دارد اما ترکیبات بدیع و تصاویر نو، غزلهای وی را دلنشین و زیبا ساخته اند. قیصر از شاعرانی است که در شعر نیمایی از پیروان شیوه نیماست. اشعار نو او که عالبا مضامین اجتماعی دارد از نگاه تیزبین و ژرف هنرماندانه حکایت می کند. در اشعار نو او تصاویر اکثر ذهنی و احساسی است تا تصاویر عینی. کشفهای کلامی و ایجاد ترکیبات بدیع و نو از ویژگی های شاخص اشعار اوست.
امین پور در زمینه رباعی نیز از نو آوران به شمار می آید. رباعیات او دارای ترکیبات و مضامین نو می باشد. که حال و هوای خاص و مشخصی دارد. قصیر امین پور، در حوزه ی شعر کودک و نوجوان نامی آشناست ولی مانند بعضی از شاعران، در حوزه ی شعر کودک مکث چندانی از خود نشان نداد و بیشتر توجه خود را به نوجوانان معطوف داشت. نمونه آثار او در بخش شعر نوجوان: مثل چشمه، مثل رود(1368)- به قول پرستو(1375)- تنفس صبح(1363)- در کوچه انقلاب (1363)
قیصر از معدود شاعرانی است که بعد از انقلاب ضمن گرایش به شعر کلاسیک در قالب غزل و رباعی همگام با حوادث انقلاب ساخت نیمائی شعر ار پی گرفته و اشعاری با درون مای ای نو و زبانی ساده و بی پیرایه و صمیمی و دلنشین سروده است.
آثار
تنفس صبح
در کوچه آفتاب
مثل چشمه، مثل رود
ظهر روز دهم
آینه های ناگهان
گلها همه آفتابگردانند
گزینه اشعار « مروارید »
بی بال پریدن
طوفان در پرانتز
به قول پرستو « مجموعه شعر نوجوان »
سنت و نو آوری در شعر معاصر
غنچه با دل گرفته گفت:
زندگی
لب زخنده بستن است
گوشه ای درون خود نشستن است
گل به خنده گفت
زندگی شکفتن است
با زبان سبز راز گفتن است
گفتگوی غنچه وگل از درون با غچه باز هم به گوش می رسد
تو چه فکر می کنی
کدام یک درست گفته اند
من فکر می کنم گل به راز زندگی اشاره کرده است
هر چه باشد اوگل است
گل یکی دو پیرهن بیشتر ز غنچه پاره کرده است!
آرامگاه قیصر امین پور
